Księga zaginionych opowieści

Księga zaginionych opowieści
The Book of Lost Tales
Autor	J.R.R. Tolkien (autor); Christopher Tolkien (red.)
	Wydanie oryginalne
Język	angielski
Data wydania	1983–1984
	Pierwsze wydanie polskie
Data wydania polskiego	1995 (Księga zaginionych opowieści); 1996 (Ostatnie legendy Śródziemia)
Przekład	Małgorzata Pietrzak-Merta
poprzednia; brak	następna; Ballady Beleriandu

Księga zaginionych opowieści (ang. The Book of Lost Tales) – zbiór opowieści J.R.R. Tolkiena, należących do legendarium Śródziemia, wydanych po śmierci autora jako część cyklu Historia Śródziemia.

Zbiór wydano w dwóch częściach: The Book of Lost Tales 1 (wydanie z 1983) and The Book of Lost Tales 2 (wydanie z 1984). Podział ten wynikał jedynie z rozległości materiału^[1].

Treść

Księga zaginionych opowieści zawiera pierwsze szkice legendarium Tolkiena, które znalazły swoje późniejsze odzwierciedlenie w Silmarillionie^[2].

Ramą opowieści jest historia pobytu człowieka w domostwie elfów, gdzie ma okazję usłyszeć opowieści z dawnych lat^[3].

Część pierwsza

I. Dworek Zabawy Utraconej

Historia Eriola, wędrowca, który przeprawił się statkiem ku zachodowi i trafił na Samotną Wyspę, której mieszkańcy podejmowali go jako gościa. Pewnego dnia trafił do domu, noszącego nazwę Dworek Zabawy Utraconej (ang. The Cottage of Lost Play). Jego mieszkańcy podzielili się z nim przechowywanymi tam dawnymi opowieściami, pieśniami i muzyką elfów^[3].

II. Muzyka Ainurów

Dzieje stworzenia świata przez Eru za sprawą muzyki Ainurów^[4].

III. Przybycie Valarów i budowa Valinoru

Historia opisująca przybycie grupy Ainurów (zwanych odtąd Valarami) w obręb Ardy, ich walkę z Melko oraz ich prace nad urządzeniem swoich siedzib w Valinorze^[5].

IV. Skowanie Melka

Opis walki Valarów z Melko, zakończoną schwytaniem tego ostatniego i skazaniem go na skowanie (przez trzy stulecia) oraz na czterysta lat służby w domostwie Tulkasa^[6].

V. Przybycie elfów i powstanie Kôru

Opowieść relacjonująca przybycie Eldarów do Valinoru i założenie przez nich miasta Kôr^[7].

VI. Kradzież klejnotów przez Melka i mrok nad Valinorem

Historia niezgody, jaką Melko zasiał między Valarów a elfów, a także zniszczeń wywołanych w Valinorze przez Melko działającego wspólnie z Tkaczką Mroku^[8].

VII. Ucieczka Noldolich

Opis konsekwencji decyzji Feanora, przywódcy elfów, o opuszczeniu Valinoru i ścigania Melko w celu odzyskania skradzionych przez niego klejnotów, Silmarilów^[9].

VIII. Opowieść o Słońcu i Księżycu

Używając dostępnych im środków, Valarowie tworzą dwa okręty, które mają pokonywać niebo i zapewnić światło światu: Galeon Słońca i Statek Księżyca^[10].

IX. Ukrycie Valinoru

Dla uniknięcia ataków Melko i innych wrogów Valarowie rozpoczęli prace nad zabezpieczeniem Valinoru przez dostępem z zewnątrz^[11].

X. Opowieść Gilfanona: gorzki los Noldolich i nadejście człowieka

Historia elfów po opuszczeniu przez nich Valinoru oraz o pojawieniu się ludzi na Ardzie^[12].

Część druga

I. Opowieść o Tinúviel

Historia spotkania Berena (człowieka) i Tinúviel (kobiety z rasy elfów)^[13].

II. Turambar i Foalókë

Opowieść o Turamburze i jego starciu ze smokiem, strzegącym skarbu w Nargothrondzie^[14].

III. Upadek Gondolinu

Opis klęski, jaką obrońcy Gondolinu ponieśli w starciu z siłami Morgotha^[15].

IV. Nauglafring

Historia wykonanego przez krasnoludów naszyjnika, znanego jako Nauglafring^[16].

V. Opowieść o Eärendelu

Historia Eärendela i jego podróży^[17].

VI. Historia Eriola albo Ælfwine'a i koniec opowieści

Zakończenie mitologii, w którym znaczącą rolę odgrywa Eriol^[18].

Polskie tłumaczenia

Istnieją trzy tłumaczenia Księgi zaginionych opowieści:

autorstwa Małgorzaty Pietrzak-Merty pt. Księga zaginionych opowieści (1995)^[19] i Ostatnie legendy Śródziemia (1996)^[20],
autorstwa Radosława Kota pt. Księga zaginionych opowieści, tom I, Księga zaginionych opowieści, tom II^[21] i Księga zaginionych opowieści, tom III^[22] (1998),
autorstwa Marty Gębickiej-Frąc i Cezarego Frąca (proza) oraz Katarzyny Staniewskiej i Joanny Drzewowskiej (poezja) pt. Księga zaginionych opowieści, część 1 (2022)^[23] i autorstwa Agnieszki Sylwanowicz (proza) oraz Katarzyny Staniewskiej (poezja) pt. Księga zaginionych opowieści, część 2 (2023)^[24].

Przypisy

↑ J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści, cz. 1, Ch. Tolkien (red.) Poznań 2022, s. 20.
↑ Księga zaginionych opowieści cz. 1 [online], sklep.zysk.com.pl [dostęp 2022-10-18] (pol.).
↑ ^a ^b J.R.R.J.R.R. Tolkien J.R.R.J.R.R., Księga zaginionych opowieści, część 1, ChristopherCh. Tolkien (red.), Poznań 2022, s. 21–29 .
↑ J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści, cz. 1, Ch. Tolkien (red.) Poznań 2022, s. 70–77.
↑ J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści, cz. 1, Ch. Tolkien (red.) Poznań 2022, s. 83–98.
↑ J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści, cz. 1, Ch. Tolkien (red.) Poznań 2022, s. 117–130.
↑ J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści, cz. 1, Ch. Tolkien (red.) Poznań 2022, s. 139–155.
↑ J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści, cz. 1, Ch. Tolkien (red.) Poznań 2022, s. 169–184.
↑ J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści, cz. 1, Ch. Tolkien (red.) Poznań 2022, s. 193–200.
↑ J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści, cz. 1, Ch. Tolkien (red.) Poznań 2022, s. 207–228.
↑ J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści, cz. 1, Ch. Tolkien (red.) Poznań 2022, s. 243–255.
↑ J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści, cz. 1, Ch. Tolkien (red.) Poznań 2022, s. 267–285.
↑ J.R.R.J.R.R. Tolkien J.R.R.J.R.R., Księga zaginionych opowieści. Część 2, 2023, s. 9-86 .
↑ J.R.R.J.R.R. Tolkien J.R.R.J.R.R., Księga zaginionych opowieści. Część 2, 2023, s. 87-174 .
↑ J.R.R.J.R.R. Tolkien J.R.R.J.R.R., Księga zaginionych opowieści. Część 2, 2023, s. 175-266 .
↑ J.R.R.J.R.R. Tolkien J.R.R.J.R.R., Księga zaginionych opowieści. Część 2, 2023, s. 267-304 .
↑ J.R.R.J.R.R. Tolkien J.R.R.J.R.R., Księga zaginionych opowieści. Część 2, 2023, s. 305-338 .
↑ J.R.R.J.R.R. Tolkien J.R.R.J.R.R., Księga zaginionych opowieści. Część 2, 2023, s. 339-412 .
↑ Księga zaginionych opowieści | J.R.R. Tolkien [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2022-10-18] (pol.).
↑ Ostatnie legendy Śródziemia | J.R.R. Tolkien [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2022-10-18] (pol.).
↑ Księga zaginionych opowieści. Tom II | J.R.R. Tolkien [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2022-10-18] (pol.).
↑ Księga zaginionych opowieści. Tom III | J.R.R. Tolkien [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2022-10-18] (pol.).
↑ J.R.R.J.R.R. Tolkien J.R.R.J.R.R., Księga zaginionych opowieści, część 1, ChristopherCh. Tolkien (red.), Poznań 2022 .
↑ Księga zaginionych opowieści cz. 2 [online], sklep.zysk.com.pl [dostęp 2023-03-21] (pol.).

[1] J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści, cz. 1, Ch. Tolkien (red.) Poznań 2022, s. 20.

[2] Księga zaginionych opowieści cz. 1 [online], sklep.zysk.com.pl [dostęp 2022-10-18] (pol.).

[:0-3] J.R.R.J.R.R. Tolkien J.R.R.J.R.R., Księga zaginionych opowieści, część 1, ChristopherCh. Tolkien (red.), Poznań 2022, s. 21–29 .

[4] J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści, cz. 1, Ch. Tolkien (red.) Poznań 2022, s. 70–77.

[5] J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści, cz. 1, Ch. Tolkien (red.) Poznań 2022, s. 83–98.

[6] J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści, cz. 1, Ch. Tolkien (red.) Poznań 2022, s. 117–130.

[7] J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści, cz. 1, Ch. Tolkien (red.) Poznań 2022, s. 139–155.

[8] J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści, cz. 1, Ch. Tolkien (red.) Poznań 2022, s. 169–184.

[9] J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści, cz. 1, Ch. Tolkien (red.) Poznań 2022, s. 193–200.

[10] J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści, cz. 1, Ch. Tolkien (red.) Poznań 2022, s. 207–228.

[11] J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści, cz. 1, Ch. Tolkien (red.) Poznań 2022, s. 243–255.

[12] J.R.R. Tolkien, Księga zaginionych opowieści, cz. 1, Ch. Tolkien (red.) Poznań 2022, s. 267–285.

[13] J.R.R.J.R.R. Tolkien J.R.R.J.R.R., Księga zaginionych opowieści. Część 2, 2023, s. 9-86 .

[14] J.R.R.J.R.R. Tolkien J.R.R.J.R.R., Księga zaginionych opowieści. Część 2, 2023, s. 87-174 .

[15] J.R.R.J.R.R. Tolkien J.R.R.J.R.R., Księga zaginionych opowieści. Część 2, 2023, s. 175-266 .

[16] J.R.R.J.R.R. Tolkien J.R.R.J.R.R., Księga zaginionych opowieści. Część 2, 2023, s. 267-304 .

[17] J.R.R.J.R.R. Tolkien J.R.R.J.R.R., Księga zaginionych opowieści. Część 2, 2023, s. 305-338 .

[18] J.R.R.J.R.R. Tolkien J.R.R.J.R.R., Księga zaginionych opowieści. Część 2, 2023, s. 339-412 .

[19] Księga zaginionych opowieści | J.R.R. Tolkien [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2022-10-18] (pol.).

[20] Ostatnie legendy Śródziemia | J.R.R. Tolkien [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2022-10-18] (pol.).

[21] Księga zaginionych opowieści. Tom II | J.R.R. Tolkien [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2022-10-18] (pol.).

[22] Księga zaginionych opowieści. Tom III | J.R.R. Tolkien [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2022-10-18] (pol.).

[23] J.R.R.J.R.R. Tolkien J.R.R.J.R.R., Księga zaginionych opowieści, część 1, ChristopherCh. Tolkien (red.), Poznań 2022 .

[24] Księga zaginionych opowieści cz. 2 [online], sklep.zysk.com.pl [dostęp 2023-03-21] (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]